[av_textblock size=” av-medium-font-size=” av-small-font-size=” av-mini-font-size=” font_color=” color=” id=” custom_class=” template_class=” av_uid=’av-l4bq97hn’ sc_version=’1.0′ admin_preview_bg=”]

ترکیبات آلی فرار و خطرات استفاده در چوب سونا

استفاده از سونا چه برای سرگرمی و تفریح و چه برای خواص درمانی همواره کاری لذت بخش است. تحقیقات ثابت کرده که سونا می تواند سطح استرس را کاهش دهد و به آرامش روحی افراد کمک نماید و تا حدی برای سلامتی قلب و عروق مفید است. به کار گرفتن سونا به عنوان یک روش درمانی، قدمتی هزاران ساله دارد. عرق کردن از دیرباز به عنوان یک درمان مورد استفاده قرار می گرفته است به طوری که مایاها در حدود 3000 سال قبل، مکان هایی را برای تعریق بیشتر افراد به منظور خواص درمانی آن ایجاد کرده بودند.

در کشورهای اسکاندیناوی به ویژه فنلاند، سونا بسیار محبوب است و صدها سال است که استفاده از سونا بین عموم مردم رواج دارد؛ به طوری که از هر 3 نفر فنلاندی 1 نفر به طور دائم از سونا استفاده می کند و خانه یا آپارتمان بدون سونا برای فنلاندی ها غیرقابل تصور است. تخمین زده می شود که در ایالات متحده آمریکا بیش از یک میلیون سونای بزرگ وجود داشته باشد و این نشان از اهمیت استفاده از آن در این کشور پهناور و به طبع آن سایر نقاط دنیا است.

به طور خلاصه سونای خشک به صورت یک اتاقک با دیواره ها، سقف و کف چوبی ساخته می شود که داخل آن سکوهای چوبی برای نشستن و درازکشیدن تعبیه می گردد. برای گرم کردن محیط سونا در قدیم از هیزم و زغال سنگ و امروزه از هیتر های برقی یا گازسوز استفاده می شود. استفاده از کوره های گاز سوز در داخل محیط سونا و تعبیه دودکش و تهویه درست برای آن، کار بسیار پیچیده ای است که اهمیت بسیاری دارد. هر گونه سهل انگاری در این مورد می تواند منجر به تولید گاز منو اکسید کربن CO در محیط سونا گردد و جان افراد استفاده کننده از سونا را تهدید کند. بنابر این با توجه به ابعاد و حجم کوچک سوناهای امروزی استفاده از هیتر های برقی متداول تر است.

یکی از مهم ترین مسائلی که در ساخت و نگهداری یک سونا باید در نظر گرفته شود پوشش دادن چوب به کار رفته در محیط سوناست. با توجه به حرارت و رطوبت بالا در محیط سونا، بافت چوب مستعد رشد انواع کپک و قارچ می گردد همچنین چون اکثر چوب های به کار رفته در محیط سونا دارای درصدی رطوبت هستند، دمای بالای سونا ممکن است رطوبت چوب را به سرعت از آن خارج نماید و منجر به پیچیدگی یا ایجاد ترک در ساختمان چوب گردد.

پوشش مناسب برای چوب سونا باید چه خصوصیاتی داشته باشد؟

روغن مخصوص چوب سونا باید بتواند جلوی ورود رطوبت را به چوب بگیرد تا بستر مناسب برای رشد کپک و قارچ مهیا نشود. در عین حال مانع خروج رطوبت داخلی چوب، خشک شدن، ایجاد ترک و پیچیدگی چوب گردد. به این خاصیت تنفس پذیری پوشش چوب گفته می شود. همچنین پوشش بایستی جلوی نشستن لکه و کثیفی را روی سطح چوب بگیرد و آب گریز باشد.

از همه مهمتر اینکه با در نظر گرفتن دمای بالای محیط سونا، بسیار حیاتی است که پوشش چوب طبیعی و گیاهی باشد و در دمای بالای سونا از خود گازهای مضر منتشر نکند. پوشش های متداول برای چوب سونا یا همان روغن های مخصوص چوب سونا با مخلوطی از روغن های گیاهی و طبیعی تهیه می شوند و فاقد ترکیبات آلی فرار یا VOC هستند که به آنها روغن های VOC FREE گفته می شود.

ترکیبات آلی فرار VOC چه ترکیباتی هستند؟

اصطلاح VOCs بسیار رایج است، اما دقیقاً به چه معناست؟ VOCها ترکیبات آلی فرار هستند و به مواد شیمیایی و گازهایی اشاره دارد که اقلام معمولی خانگی مانند شمع، مبلمان، کابینت ام دی اف، شوینده ها و … در هوای داخل خانه شما منتشر می‌کنند.

ترکیبات آلی فرار (VOC) مواد شیمیایی آلی هستند که فشار بخار بالایی در دمای اتاق دارند. فشار بخار بالا با نقطه جوش کم مرتبط است و به تعداد مولکول‌های ماده موردنظر در هوای اطراف مربوط می‌شود. این ویژگی به‌ عنوان فراریت شناخته می‌شود. برخی از این  VOC‌ها به دلیل پتانسیل ایجاد اثرات نامطلوب بر سلامتی مانند سرطان، اثرات عصبی، رشدی و تولیدمثلی، توسط EPA ایالات متحده به عنوان آلاینده‌های خطرناک هوا طبقه‌بندی می‌شوند.

چگونه ترکیبات آلی فرار (VOCS) بر سلامت شما تأثیر می‌گذارند؟

VOC‌ها معمولاً در سطوح متمرکز داخل خانه یافت می‌شوند؛ به همین دلیل است که هوای داخل خانه می‌تواند بسیار بیشتر از هوای بیرون آلوده باشد. درحالی که غلظت‌ها می‌توانند متفاوت باشند، مهم است که از خطرات بالقوه‌ای که وسایل روزمره در خانه یا محل کار شما می‌توانند برای سلامتی شما داشته باشند، آگاه باشید. برخی از رایج‌ترین اشکال ترکیبات آلی فرار عبارتند از بنزن، فرمالدئید و تولوئن.

قرار گرفتن در معرض VOC‌ها معمولاً از طریق استنشاق اتفاق می‌افتد. زمانی که کیفیت هوای شما به دلیل آلاینده‌های مضر به خطر بیفتد، سطح غلظت و بهره‌وری خون کاهش می‌یابد و سلامت تنفسی شما بدتر می‌شود.

برخی از رایج‌ترین منابع ترکیبات آلی فرار را می‌توان در موارد زیر و در محیط‌های خانگی و اداری یافت:

• رنگ های شیمیایی، سیلر، کیلر، پلی استر و پلی اورتان
• پاک‌کننده‌های رنگ و سایر حلال‌ها
• اسپری‌ها
• پاک‌کننده‌ها و ضدعفونی‌کننده‌ها
• آفت‌کش ها
• کفپوش، فرش، محصولات چوبی فشرده مانند ام دی اف
• دود انواع دخانیات

ورود vocها به بدن، از طریق تنفس

مضرات و خطرات استفاده از پوشش های حاوی VOC برای چوب داخل سونا

متأسفانه در بسیاری از موارد دیده شده که پس از اتمام کار ساخت سونا چوب را با لاک یا روغن های پایه حلال مانند سیلر، کیلر، پلی استر، پلی اورتان یا رزین های پایه آب پوشش می دهند. این پوشش ها در دمای اتاق هم از خود VOC و گازهای بسیار مضر منتشر می کنند. حال در نظر بگیرید که حجم انتشار این گازها در محیط سونای در حال کار با دمای حدود 70 درجه سانتیگراد چقدر خواهد بود و چه تهدیدی را برای سلامتی افراد ایجاد خواهد نمود !

به گفته انجمن ریه آمریکا، برخی از VOC‌ها به خودی خود مضر هستند. بسیاری از آن‌ها با ایجاد سرطان مرتبط هستند و هنگامی که در دمای بالا قرار گیرند، می‌توانند به ویژه برای تنفس خطرناک باشند. اثرات بهداشتی قرار گرفتن در معرض VOC‌ها را می‌توان به علائم کوتاه مدت و بلند مدت تقسیم کرد:

اثرات کوتاه مدت

• تحریک چشم و مجاری تنفسی
• سردرد
• سرگیجه
• اختلالات بینایی
• حالت تهوع

اثرات طولانی مدت

• آسیب به کبد، کلیه‌ها و سیستم عصبی مرکزی
• سرطان
• تحریک شدید چشم، بینی و گلو
• خستگی مزمن
• از دست دادن هماهنگی
• از دست دادن حافظه

سخن آخر

نحوه تأثیر VOCها و یا سایر مواد و محصولات حاوی این ترکیبات بر سلامت افراد، بر اساس زمان قرارگرفتن در معرض آن‌ها، وسعت سطوح در تماس با آن‌ها و اینکه آیا فرد قبلاً در معرض خطر سایر مشکلات سلامتی قرار دارد، بسیار متفاوت است.

برای مبتلایان به آسم یا افرادی که قبلاً به برخی مواد شیمیایی حساسیت داشته‌اند، علائم ممکن است حادتر باشند. اگر شما هم اهل سونا و اسپا و آرامش بعد از آن هستید بعد از خواندن این مقاله بهتر است در مورد انتخاب روغن مخصوص چوب سونا دقت بیشتری به خرج دهید و قبل از ورود به سونا از کیفیت روغن اجرا شده روی چوب آن اطمینان حاصل نمایید. اگر در سونای شما قبلا از لاک های پایه حلال استفاده شده حتما نسبت به تجدید پوشش چوب داخل سونا با روغن های گیاهی چوب سونا اقدام نمایید و به‌دنبال تهیه روغن سونای گیاهی و VOC FREE باشید.
[/av_textblock]

[av_comments_list av-desktop-hide=” av-medium-hide=” av-small-hide=” av-mini-hide=” alb_description=” id=” custom_class=” template_class=” av_uid=’av-7biql’ sc_version=’1.0′]