سونا خشک و بخار فعالیتی است که تقریباً همه ورزشکاران با آن آشنا هستند و در سطح قهرمانی و حرفه ای و آماتوری به آن توجه خاصی دارند، همچنین سونا یکی از روش‌های لاغری در سرتاسر دنیاست. این روش توسط مردمان فنلاند به دنیا معرفی شد. مردم این کشور پس از گذشت سال‌ها، همچنان از طرافدارن پروپاقرص سونا هستند. به طوری که گفته می‌شود از هر سه خانه در فنلاند، یکی دارای سونا است. استفاده از سونا در ایران نیز تاریخچه طولانی دارد. اما در یکی دو دهه اخیر، توجه خاصی به طراحی سونا خشک و بخار و استفاده از آن شده است. امروزه با توجه به رشد روز افزون طرفداران سونا  بررسی تفاوت‌های سونا خشک و بخار امری بدیهی و ضروری است. فنلاندی‌ها معتقدند سونا خشک بدن را از استرس ها و سموم آزاد می‌کند. سونای بخار نیز ریشه در سنت شرقی دارد و بهترین هدیه برای پوست، سینوس‌ها و مخاط محسوب می‌شود. تمام این‌ها به دلیل گرمای آمیخته به بخار است. سونای خشک و بخار فواید خود را دارند اما ممکن است برای برخی افراد مشکل ساز شوند. در این مطلب به تفاوت‌ها، فواید و مضرات سونا خشک و بخار می‌پردازیم. هم چنین در این مطلب گفته می‌شود چگونه باید از سونا استفاده کرد، دانستنی‌هایی که برای همگان از جمله دوستداران سونا بسیار لازم به نظر می‌رسد.

تفاوت طراحی سونا خشک و بخار

استفاده از نظرات و تجربیات یک کارشناس با تجربه در ساخت سونا خشک می‌تواند مفید باشد تا یک طراحی اصولی انجام شود. در ساخت سونا بخار و سونا خشک نیز باید موراد فنی لازم در نظر گرفته شود.

سونا خشک

سونای خشک به صورت یک اتاقک ساخته می‌شود که دیواره‌های آن چوبی است. سونای خشک دارای سکوهایی برای نشستن و درازکشیدن است. با توجه به حرارت بالای داخل سونا باید در ساخت سکوها از مصالحی استفاده شود که رسانای خوبی نباشند. فرض بگیرید در این سکوها از فلز یا سنگ استفاده شود که در حرارت بالای اتاقک به شدت گرم شده باشد. چوب مرغوب روسی، چوب ترمووود یا چوب خام فرآوری شده بهترین گزینه بدین منظور است؛ تا حدی که از چوب ترمووود بعنوان چوب مخصوص سونا یاد می‌کنند. استفاده از چوب مرغوب ترمووود و رعایت نکته‌های لازم باعث افزایش طول عمر سونا خواهد شد. همچنین می توان با استفاده از روغن مخصوص سونا در نگهداری از سونا عملکرد بهتری داشت. از این روغن به منظور بهینه سازی و نگهداری از سطوح چوبی داخل سونا مانند نیمکت، پوشش های چوبی دیوار و کف و تمام چوب خامی که داخل سونا وجود دارد، استفاده می‌شود. این روغن سطح چوب را آب گریز کرده و مانع نفوذ رطوبت به داخل بافت چوب می‌گردد؛ در عین حال اجازه خارج شدن رطوبت داخلی چوب و خشک شدن آن را نمی‌دهد. از خصوصیات دیگر آن می‌توان به احیاء رنگ و بافت چوب به صورت طبیعی اشاره کرد.

برای گرم کردن اتاق سونا باید به تهیه کوره‌ای استوانه ای یا مکعبی به ابعاد ۸۰×۵۰×۱۰۰ اقدام نمود؛ طوری که قطر دودکش آن ۴ اینچ و قطر فلنچ مشعل که به فاصله ۳۰ سانتیمتری از کف قرار دارد، ۶ اینچ باشد. مشعل در بیرون اتاق قرار گرفته و کوره در داخل سونا قرار می گیرد. بدین ترتیب در این اتاقک، هوایی گرم و خشک جریان پیدا می‌کند و با ریختن مقداری آب بر روی سنگ‌های داغ، می‌توان ضمن افزایش رطوبت هوای اتاقک سونا، دمای آن را نیز مقداری افزایش داد.

پیشنهاد مشاهده : طراحی و اجرای سونا خشک

محققان تایید کرده‎اند که استفاده دو بار در هفته از سونا خشک بصورت مداوم تاثیر بسیار زیادی بر روی سلامتی دارد. هرچند ورزش برای سلامتی بسیار مفید است، اما تعرق به هنگام ورزش کمتر از تعرق در سونا خشک است، لذا تاثیر سونا خشک در دفع سموم از بدن و لاغری، به مراتب بیشتر از ورزش کردن خواهد بود. عرق در این سونا نسبتاً مناسب است، کمک به دفع سموم تجمع یافته زیر پوست، افزایش گردش خون و دمای بدن می‌کند و همچنین باعث باز شدن منافذ پوست می‌گردد، استفاده از این نوع سونا هفته‌ای یک الی دو بار برای سلامت انسان بسیار مفید است. سونای خشک، مشهورترین و پرطرفدارترین سونا در جهان است. نام آن از زبان فنلاندی گرفته شده و از چوب ساخته می‌شود. معمولاً وقتی صحبت از سونا می‌شود، منظور سونای خشک است.

سونا بخار

سونای بخار، ترک و یا سونای روسی اتاقکی است که دیواره‌های آن معمولا از سنگ یا سرامیک مرغوب ساخته می‌شود و چند دریچه برای ورود بخار دارد. بخار توسط دیگ بخار تولید شده و با لوله به داخل اتاقک هدایت می‌شود. این امر باعث بالا رفتن رطوبت و حرارت داخل اتاق می‌شود. یک ترموستات هم میزان حرارت اتاق را تنظیم می‌کند. همانطور که گفته شد دیواره‌های سونا بخار را می‌توان با سنگ یا سرامیک ساخت. اما با توجه به مقاومت بالاتر سرامیک در مقابل رطوبت، توصیه می‌شود برای آب‌بند بودن و مقاوم بودن دیواره‌های سونا بخار از سرامیک‌های ریز استخری استفاده شود.

فوائد سونا خشک و بخار

به محض ورود به سونا خشک و بخار، بدن به گرما واکنش نشان می‌دهد. درجه حرارت بدن به ۳۹ درجه سانتی گراد می‌رسد. مویرگ‌ها گشاد می‌شوند. منفذهای پوست باز می‌شود و شروع به تعریق زیاد می‌کنیم. جریان خون و جابه جایی مواد در بدن افزایش پیدا می‌کند. تعداد ضربان‌های قلب از متوسط ۷۰ به ۱۰۰عدد در دقیقه می‌رسد. بر اثر بخار و تعریقی که در سونا خشک و بخار روی می‌دهد پاکسازی روی پوست انجام می‌شود. پاکسازی پوست گردش خون مویرگی را بهبود بخشیده و ظاهری نرم و زیبا به پوست خواهد داد. عرق حاوی مواد مغذی و معدنی نیز هست که برای حفظ سطوح کلاژن پوست ضروری است تا به کند شدن روند پیری پوست کمک کند. کلاژن کمک می‌کند تا بافت پوست شما محکم و استوار بنظر بیاید و همچنین خطوط ریز و چین و چروک‌ها کاهش یابند. بعلاوه روند پیری را متوقف کرده و اجازه می‌دهد جوان و شاداب بمانید.

نکات لازم در استفاده از سونا خشک و بخار

برای استفاده از سونا خشک و بخار می‌توان از روش‌های مختلفی استفاده کرد. اگر شما اصول علمی انجام این کار را بدانید، به ندرت روش خاص خودتان را که منطبق با شرایطی بدنیتان است پیدا خواهید کرد.

1. دوش گرفتن و شستشوی بدن: قبل از ورود به محوطه سونا، حتما دوش بگیرد و بدنتان را با مواد شوینده بطور کامل بشویید. این کار ضمن اینکه برای سلامت خودتان اهمیت دارد، برای حفظ بهداشت سونا الزامی است. بدن در فضای گرم سونا شروع به عرق کردن می‌کند در این حالت میکروب‌هایی که بر روی پوست بدن وجود دارند شرایط خوبی برای تکثیر پیدا می‌کنند بنابراین لازم است که حتما بدن خود را بشویید تا مقدار این میکروب‌ها کمتر شود.
2. سونا بخار و گرم کردن بدن: برای شروع بهتر است ابتدا از سونا بخار شروع کنید. فضای گرم و مرطوب این مکان، محیط خیلی مناسبی است تا دمای بدن شما بالا رود و ماهیچه‌ها و رگ‌های بدن شما آماده فعالیت بدنی شوند. زمان ماندن دراین مکان می‌تواند حدود ۵ تا ۷ دقیقه باشد. این کار دقیقا همان گرم کردن قبل از انجام حرکات ورزشی را دارد و به این منظور صورت می‌گیرد که به ماهیچه‌ها و تاندون‌های بدن آسیبی نرسد و قابلیت انبساط و انعطاف آنها را افزایش دهد.
3.  بعد از بیرون آمدن از سونا بخار، بدن شما آماده است که شنا کند. می‌توانید به مدت حداقل ۳۰ دقیقه در استخر به انجام شنا قورباغه یا کرال سینه یا هر شنای دیگری که مورد علاقه‌تان است بپردازید. این کار برای بالابردن ضربان قلب شما و بهبود وضعیت قلبی و عروقی شما لازم است.
4. جکوزی گرم و رفع خستگی: چون بعد از شنا کردن بدن شما خسته شده است بهتر است حدود ۵ دقیقه ای هم در جکوزی داغ باشید و با فشار آب بخش‌های مختلف بدن‌تان را ماساژ دهید تا نفس‌تان هم به حالت عادی برگردد و آماده شوید تا جلسه اصلی سونا را شروع کنید‌. سعی کنید همه بخش های بدن را ماساژ دهید و ماساژ قوزک و کف پا را هم فراموش نکنید که خیلی موثر است.
5. سونا خشک پس از بخار و فوائد بیشمار آن‌: حالا بدن شما آماده است که یک جلسه کامل سونا خشک را تجربه کند. راحت بر روی یکی از طبقات سونا دراز بکشید. یادتان باشد در سونا نباید هیچ‌گونه حرکات ورزشی انجام دهید؛ فقط می‌توانید به آرامی بخش‌هایی از بدنتان را ماساژ دهید. لازم است بین ۱۵ تا ۲۰ دقیقه درسونا بمانید. اگر طاقت تحمل گرما را ندارید، برای چند لحظه بیرون بیائید، کمی آب سرد بر روی سرتان بریزید و مجددا به سونا بگردید. اگر شما بتازگی سونا رفتن را شروع کرده‌اید نباید انتظار داشته باشید که براحتی بتوانید ۲۰ دقیقه در سونا بمانید. این کار آدم‌های حرفه ای است.!
6. دوش گرفتن وشستن عرق‌ها: بعد از بیرون آمدن از سونا باید حتما دوش بگیرد تا عرق‌های بدن‌تان شسته شود. بهتر است از دوش آب سرد استفاده کنید تا کمی بدن‌تان خنک شود.
7. پریدن در جکوزی سرد برای خنک شدن بدن: بدون شک لذت بخش ترین قسمت سونا رفتن، همین خنک شدن یکباره در آب سرد است. چنان بدن سر حال می آید و به قدری این کار دلپذیر است که حد ندارد. برخی از اینکه یکباره در آب سرد بپرند واهمه دارند ولی این ترس بی مورد است. شما اگر ناراحتی قلبی ندارید و بدنتان سالم است بدون هیچ ترس و واهمه‌ای می‌توانید در آب سرد جکوزی بروید با این شرط که آب جکوزی واقعا سرد باشد! جالب است بدانید که در فنلاند و در زمستان‌های سرد آن نواحی، فنلاندی‌های سنتی بعد از بیرون آمدن از سونا خشک، یخ روی دریاچه‌ها را می‌شکستند و به داخل آب سرد دریاچه می‌پریدند. شما حتی اگر روزهای اول انجام این کار برایتان مشکل باشد به تدریج عادت می‌کنید.
8. تمام کردن برنامه: شما در این حالت می‌توانید برنامه خود را تمام کنید یا اگر دوست داشتید یکی دو بار دیگر هم به جکوزی داغ بروید و مجددا به جکوزی سرد برگردید‌( نوعی حمام آب گرم و سرد متناوب که برای تحریک غدد بدن و بالابردن مقاومت بدن بسیار مفید است). در هر صورت باید به یاد داشته باشید که پایان برنامه باید با آب سرد توام باشد تا حرارت بدن که ناشی از اقامت در سونا بوده است خنک شود.
9. خشک کردن و خنک کردن کامل بدن: حتما بدنتان را کاملا خشک کنید و درجه حرارت آن را نیز به حالت طبیعی برگردانید.
10. نوشیدن آب کافی برای جبران مایعات از دست رفته بدن: سونا رفتن بدلیل اینکه باعث تعریق می‌شود و بدن را با کمبود آب مواجه می‌کند نیاز دارد که بعد از بیرون آمدن از سونا خشک و بخار به اندازه کافی آب بنوشید تا مایعات بدن جبران شود باید با استفاده از میوه‌های مختلف و موادغذایی تازه، املاح از دست رفته را نیز جبران و جایگزین کرد. یکی از بهترین نوشیدنی‌ها “ماء الشعیر” است. این نوشیدنی چون حاوی ویتامین‌های گروه B هست بسیار مفید باشد.

چه کسانی نباید از سونا استفاده کنند

•  افرادی که دچار مشکلات قلبی بوده و یا از ناراحتی های ریوی رنج می برند باید پیش از رفتن به سونا با پزشک خود مشورت کنند.
• مبتلایان به صرع و دیابت مجاز به استفاده از سونا نمی باشند.
• افراد زیر ۱۸ سال.

در صورت تمایل به استعلام هزینه طراحی و اجرای سونا خشک با کارشناسان تهران وود در ارتباط باشید تا با مشاوره رایگان شما را راهنمایی کنند.

قرن‌هاست که ساکنان مناطق سرد از جمله فنلاندی‌ها و روس‌ها از طرفداران استفاده از حمام‌های سونا هستند. به طوری که استفاده از سونا بخشی از فرهنگ مردم کشور فنلاند بوده و سونا به عنوان پناهگاه امن مردم برای رهایی از فشارهای روزانه زندگی و بازیابی احساس شادابی و طراوت روحی و جسمی مطرح شده بود. شاید به همین دلیل بسیاری، زادگاه سونا به شکل امروزی را فنلاند می‌دانند. اکنون علم ثابت کرده که دمای بالای محیط حمام سونا برای سلامت و طول عمر مفید است. از طرفی هم وجود چوب در محیط زندگی احساس شادابی ایجاد می‌کند. استفاده از چوب در ساخت سونا این تاثیرات را افزایش داده و دوچندان می‌کند. جالب است بدانید در تحقیقات منتشر شده نه تنها سونای خشک یکی از روش‌های لاغری در سرتاسر دنیاست بلکه استفاده از سونا خشک یکی از موثرترین روش‌ها برای دفع سموم بدن است. سونا مکانی برای استراحت، تجدید قوا، رسیدن به آرامش ذهن، روح، روان و جسم است.

محققان تایید کرده‎اند که استفاده دو بار در هفته از سونا خشک بصورت مداوم تاثیر بسیار زیادی بر روی سلامتی دارد. هرچند ورزش برای سلامتی بسیار مفید است، اما تعرق به هنگام ورزش کمتر از سونا خشک است، لذا تاثیر سونا خشک در دفع سموم از بدن و لاغری، به مراتب بیشتر از ورزش کردن است. به دلیل آنکه فضای اینگونه از محیط‌ها مرطوب است، به طور کلی نمی‎توان از چوب معمولی برای ساخت سونا خشک و بخار آن ها بهره برد، یکی از جالب‎ترین استفاده های چوب ترموود استفاده از آن در استخر و سونا است تا حدی که ترمووود به عنوان چوب سونا شناخته شده است.

پیشنهاد مشاهده :سونا خشک چه فوایدی برای بدن دارد + تصاویر چند نمونه قابل اجرا

سونای خشک نیاز به یک سازه پایدار و محکم دارد در غیر اینصورت هر روز باید مشکلاتش را تحمل کنید و هر سال باید بدنه‎ها را تعویض و از بوی بد سونا ناراحت باشید. سونای خشکی که توسط یک متخصص ساخته شود بصورت استاندارد اجرا شده و حتما ضمانت دارد در غیر اینصورت نگهداری از سونا شامل دغدغه‎های بسیار و هزینه‎های هنگفت خواهد شد. در ادامه ابتدا شرایط نصب و اجرای استاندارد سونا را بررسی خواهیم کرد و سپس نکاتی مهم در خصوص افزایش طول عمر چوب سونا با صرف هزینه‎های کمتر گفته می‎شود.

نقش چوب در ساختار سونا از گذشته تاکنون

سونای خشک اتاقی است با ابعاد متفاوت که به منظور بهره‌گیری از هوای گرم و خشک دمای آن کنترل شده است. شکل سونا در سال‌های دور با سوناهای امروزی کاملا متفاوت بوده است. بدین شکل که برای تولید حرارت و افزایش تعریق، پس از قرار دادن سنگ‌ها در آتش از حرارت سنگ‌های داغ داخل اتاقک‌های کوچک استفاده می‌کردند. در اوایل قرن ۱۹ میلادی ویژگی‌های کاربردی چوب در سونا شناسایی و از آن در ساخت سونا استفاده شد. بدین شکل که سونا به صورت یک فضای چوبی کاملا بسته بدون پنجره و تنها با یک در برای ورود و خروج افراد و یک دریچه برای خروج دود ساخته می‌شد. دریچه تا زمانی که دمای سونا به دمای موردنظر برسد بسته بود. حرارت این سونا با استفاده از هیزم تامین شد. برای قراردادن هیزم‌ها کوره سنگی در وسط اتاق در نظر گرفته شده بود. به دلیل ساختار چوبی سونا و کاهش احتمال آتش سوزی اتاق سونا دورتر از ساختمان‌های دیگر ساخته می‌شد تا در صورت آتش سوزی، ساختمان‌های مجاور در امان باشند. از همان دوران استفاده از چوب در سونا خشک تا به اکنون رایج شد و حتی برای رفع مشکلاتی از جمله رطوبت و اشتعال پذیری چوب تحقیقات گسترده‌ای کردند و نهایتا به نتایجی همچون فرایند ترمووود دست یافتند. جلوگیری از نفوذ رطوبت داخل سونا به منظور افزایش طول عمر سونا بسیار حائز اهمیت است.

به دلیل آنکه محیط استخر و سونا مرطوب هستند در حال حاضر شرکت‌های طراح و سازنده سونا که به استاندارد ها توجه می‌کنند و هدفشان ساخت اصولی سونا است، غالبا از چوب‌های نرم، صاف و هموار درختان سرو، صنوبر یا سکویا که فرآوری شده باشند، استفاده می‌کنند. برخی از شرکت‌ها، سونا را در ابعاد استاندارد به صورت پیش ساخته آماده کرده و به همراه تمامی تجهیزات لازم عرضه می‌کنند و در صورت نیاز ابعاد دلخواه را نیز طبق سلیقه مشتری پیاده می‌کنند. به هر حال توجه داشته باشید که ارتفاع ایده آل برای اتاق سونا تقریبا (۷)۲٫۱۳m است. برای افزایش دما از هیتر استفاده می‌کنند. هیتر یا گرمکن وسیله است که عملکرد رضایت بخش سونا تا حد زیادی به آن بستگی دارد. عایقکاری چوب سونا نیر از مراحلی است که باید با دقت انجام شود. کاربرد چوب در سونا آشکار است. اما عمر سونا با استفاده از چوب چه تغییری خواهد کرد؟ آیا می توان گفت با توجه به معایب چوب، نگهداری از سونا آسان نخواهد بود و عمر چوب سونا کم شده و در نتیجه طول عمر سونا کاهش می یابد؟

استفاده از ترمووود جهت افزایش طول عمر چوب سونا

چوب سونا به دلیل آنکه دائما در بخار قرار دارد باید از رطوبت محافظت شود. رطوبت نه تنها باعث پوسیدگی و کاهش عمر چوب می شود بلکه نفوذ حشرات و قارچ ها را نیز در پی خواهد داشت. بدین منظور باید چوب در برابر رطوبت عایق کاری شده و مجهز به موانع بخار باشد. چوب ترمو چوبی است که تمام ویژگی مناسب چوب سونا را دارد. همانطور که گفته شد چوب خام با گذراندن فرایند تولید ترمووود مشکلاتی از قبیل نفوذ آب و حشرات، تغییر رنگ در اثر اشعه ماورا بنفش و … را ندارد، اما حتی ترمووود در محیطی مانند سونا، عمر محدود دارد و برای نگهداری از آن باید تمهیداتی اندیشید. جهت نگهداری از چوب ترمووود نیز راهکارهایی مانند استفاده از رنگ و لاک محافظ ترمووود است. نکته قابل توجه این است که استفاده از رنگ‌های شیمیایی، بدلیل آنکه مواد شیمیایی موجود در رنگ‌ها در اثر حرارت واکنش نشان داده و پس از تماس مستقیم با پوست ایجاد حساسیت می کند و تنها در مواردی می‌توان از رنگ‌های پایه آب مناسب ترمووود استفاده کرد. شرکت تهران وود به منظور افزایش طول عمر چوب سونا و کاهش هزینه های نگهداری، رنگ دیوترول DIOTROL محصول کشور فرانسه و رنگ بورما واکس Borma Wachs محصول کشور ایتالیا را در اختیار مصرف‌کنندگان ایرانی قرار داده است. این رنگ‌ها گیاهی بوده و کاملا برای استفاده در محیط سونا مناسب هستند. هم چنین باید به نکات درج شده روی بسته رنگی که تهیه کرده‌اید توجه کنید، برخی از رنگ‌ها نیازی به تجدید ندارند ولی برخی دیگر با گذشت چندماه خاصیت خود را از دست می‌دهند و نباید انتظار داشت بعد از چند ماه همان کیفیت و قابلیت‌های قبل خود را داشته باشند، پس به یکبار رنگ کردن چوب اکتفا نکنید. زمان تجدید رنگ بستگی به نوع رنگ دارد و از چند ماه تا ۲ سال متغیر است.

کاهش هزینه های نگهداری

عموما مهمترین پارامتری که هزینه ساخت سونای خشک را تحت تاثیر قرار می­‌دهد، هزینه مربوط به چوب سوناست. درواقع هزینه ساخت سونای خشک را می­‌توان مجموع هزینه چوب و هیتر دانست. هزینه چوب به مراتب بیشتر از هزینه هیتر می­‌باشد. پیشنهاد تهران وود برای کاهش هزینه ساخت سونا استفاده از ترمووود با کیفیت ایرانی است. تی وود و منزو وود دو ترمووود با کیفیت ایرانی است که با استفاده از آن می‌توان با پرداخت هزینه‌هایی مقرون به صرفه از مزایای ترمووود نیز بهره‌مند شد. پس از ساخت سونا مساله نگهداری از سونا مطرح می‌شود. کاهش هزینه‌های نگهداری از سونا مشروط به نگهداری از چوب سونا خوهد بود. افزایش طول عمر چوب سونا با استفاده از رنگ و لاک محافظ، کاهش هزینه‌های نگهداری را به همراه خواهد داشت.

مجموعه تهران وود با سالها تجربه در زمینه طراحی و اجرای سونا خشک آماده انجام سفارشات مشتریان عزیز است. برای مشاوره رایگان با کارشناسان ما در ارتباط باشید.